بررسی سیالات درگیر و ژئوشیمی کانسار فلوریت قهرآباد سلیمان، جنوب شرق سقز، استان کردستان

کانسار فلوریت قهرآباد در 58 کیلومتری جنوب شرق سقز و شمال غرب استان کردستان واقع شده است. این نهشته به صورت لنزهای پراکنده، رگه ها، رگچه ها، در سنگ های کربناتی معادل سازند الیکا (تریاس) قرار گرفته است. در مطالعات صحرایی بر مبنای رنگ، سه نوع فلوریت تشخیص داده شد که شامل: 1) بی رنگ درشت دانه نیمه شکل دار تا خود شکل. 2) سبز، متوسط 3) بنفش ریزدانه تا درشت دانه و عموما بی شکل است. مکان کانی سازی در این نهشته بوسیله سیستم گسل های منطقه کنترل می شود. مطالعات پتروگرافیک نشان می دهند که فلوریت بوسیله کانی هایی چون کلسیت، دولومیت، کوارتز، کانی های رسی، هماتیت، باریت و مگنتیت همراهی می-شود. مطالعات دماسنجی نشان می دهد که دماهای همگن شدن برای سیالات درگیر اولیه و ثانویه در تمام انواع فلوریت از 155 تا 245 با میانگین 187 درجه سانتیگراد می باشند. در این مطالعه te و tm اندازه گرفته شد که دماهای 23- تا 18- درجه سانتیگراد و از 4/6- تا 4/0 درجه سانتیگراد به ترتیب برای te و tm بدست آمده است. دمای آخرین ذوب یخ نشانگر شوری های بین 1/1 و 8/30 درصد وزنی معادل نمک طعام برحسب سیستم h2o-co2-nacl می باشند. چگالی های محاسبه شده برای سیالات درگیر در فلوریت از 71/0 تا 99/0 گرم بر سانتیمتر مکعب متغییر است. این شاهد بعلاوه حضور co2 در سیالات درگیر نشانگر آن هستند که سیالات کانی ساز از منشا گرمابی بوده اند. شواهد جوشش از جمله وجود میانبارهای نزدیک با نسبت های متفاوت مایع به بخار در این منطقه مشاهده شده اند. همچنین نتایج مطالعات عناصر کمیاب نشانگر تهی شدگی sr, cu و as نسبت به سنگ میزبان است. مطالعات عناصر نادر خاکی نیز در منطقه نشان می دهد که میزان این عناصر در فلوریت ها از 18/20 تا 38/48 ppm می باشد. میزان بیشتر lreeها در فلوریت های بنفش و بیرنگ نشانگر اینست که آن ها در مراحل اولیه کانی-سازی شکل گرفته اند. محاسبه آنومالی eu نشانگر اینست که فلوریت ها در شرایط قلیایی تا خنثی و تا حدی اکسیدی شکل گرفته اند. همچنین تائید دیگری بر این موضوع است که دمای کانی سازی زیر 250 درجه سانتیگراد است. همچنین محاسبه آنومالی ce شرایط اکسیدی را برای سیالات کانی ساز تائید می کند. نهایتا با استفاده از مطالعات توام سیالات درگیر و ژئوشیمی عناصر نادر خاکی می توان نتیجه گرفت که ذخیره فلوریت قهرآباد محصول فعالیت هیدروترمال از نوع اپی ترمال بوده و سیالات کانی ساز دارای منشا ماگمائی هستند که بوسیله وجود فعالیت های آذرین در ناحیه می توان این امر را توجیه کرد.